25 Kasım 2011 Tarih ve 28123 sayılı Resmi Gazetede “Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği” yayımlanmıştır. Ayrıca Bakanlığımız Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 10.03.2015 Tarih ve 9965 Sayılı yazılarının ekinde “Bitkisel Gıda ve Yem İhracat Uygulama Talimatı” gönderilmiştir.
Bu yönetmelik ve talimata göre;
Sağlık Sertifikası Başvurusu:
-- İhracat işlemleri, ihracatçı firma ve ihraç edilecek ürünlere ait bilgilerin üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından GGBS’ne kaydının yapılmasıyla başlar. GGBS’ne girilen bilgilerin doğruluğundan ihracatçı sorumludur. (Ek-10 ‘da ayrıntılı bilgi mevcuttur)
-- GGBS’ye kaydı yapılan ihracat işlemlerine ilişkin başvuru, kaydın yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içinde üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından aşağıdaki belgelerle birlikte sertifika talep edilecek ürünlerin bulunduğu il/ilçe müdürlüğüne yapılır.
Başvuruda beyan edilecek belgeler:
a) Beyanname (Alıcı ülke veya firmanın ürünle ilgili bir analiz talebi varsa beyannamede belirtilir) (Ek-1) (GGBS’den alınan çıktı)
b) Ekli Liste(2 Nüsha Orijinal Antetli Kağıda)(Tek kalem gerçekleştirilecek ihracatlarda zorunlu değildir) (Ek-2) GGBS’den alınan çıktı)
c) İhracat Ön Bildirim Formu (Ek-10’da ayrıntılı bilgi mevcuttur)
d) Alıcı ülke veya ithalatçı firma talebi doğrultusunda üretilmiş ürünlerin yurtiçi piyasaya sunulmayacağına dair Taahhütname (Ek-3)
e) Yetki Belgesi/ Vekaletname: Üretici veya ihracatçının ihracat iş ve işlemlerini takip etmek üzere yetkilendirdiği kişiyi gösteren NOTER ONAYLI belge.
f) Alıcı ülkenin kontrol sıklığı uyguladığı ürünlerin belirli miktarlarda bileşen olarak yer aldığı kompozit ürünlerin ihracatında, analiz gerekliliğinin tespiti amacıyla ürüne ait Bileşen Listesi (Bitki Çayları-Gıda Takviyeleri vb.de Bileşen Listesi ve Etiket Örneği)
g) İthal edilmiş ürünün değişikliğe uğramadan ihraç edilmek istenmesi durumunda, fiili ithalat aşamasında düzenlenen ithalat uygunluk yazısı ile ithalata ilişkin gümrük beyannamesi
h) Serbest Bölgeye girdikten sonra işlem görmeden ticarete konu olan ürünler için ürünle birlikte gelen Sağlık Sertifikası, Serbest Bölgede üretilen ürünler için ürünü oluşturan ithal hammaddelerin her biri ile birlikte gelen sağlık sertifikaları
g) Alıcı ülke talebine göre üretilmiş ürünlerin ihracatı için; üretim öncesi Müdürlüğümüzden alınan izin belgesi.
Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve Onaylanması
(1) Aynı üretici tarafından üretilen birden fazla ürünün ihracatçı tarafından ihraç edilmek istenmesi durumunda ihracatçı tarafından Ekli Liste iki nüsha halinde GGBS sisteminden çıktı alınarak düzenlenir. Ekli Liste düzenlenirken ürünün gıda, yem veya gıda ile temas eden malzeme olması durumu dikkate alınarak “…insan tüketimine uygun…” , “…hayvan tüketimine uygun…” veya “gıda ile temasında sakınca yoktur” ifadelerinden biri, Ekli Liste’ye yazılır.
(2) Ekli Liste, ihtiyaca göre aynı formatta olması şartıyla birden fazla sayfadan oluşabilir. İhracatçı her sayfada ad, soyadı ve tarih bilgilerini ekler, kaşeler ve imzalar. İl/İlçe müdürlüğü tarafından verilecek referans numarası, tarihi ve sertifika numarası Sertifika ve Ekli Liste’nin ilgili bölümüne yazılır. Ekli Liste, “Kontrol Edilmiştir” kaşesi basılarak kontrol görevlisi tarafından Ad -Soyad yazılarak imzalanır, il/ilçe müdürlüğü mührü ile onaylanır. Ekli liste düzenlenmesi durumunda Sertifika’da ilgili yerlere “Ekli Liste/Attached List” ibaresi eklenir.
Ekli listenin her bir satırında, aynı parti numarası ve aynı birim ağırlığına sahip tek bir ürün olmalıdır.
(3) İhraç edilmek istenen ürünlerin, birden fazla üretici tarafından üretilmiş olması ya da aynı üreticiye ait farklı illerde veya aynı ilde farklı adreslerde üretilmesi durumunda ihraç edilecek ürünler için ayrı başvuru yapılır ve Sertifika düzenlenir.
(4) Üretici/ihracatçı firma veya temsilcisi tarafından Sertifikanın ikinci bir kopyasının talep edilmesi durumunda; Sertifika üzerine “Kopya-Copy” ifadesi yazılarak il/ilçe müdürlüklerince çoğaltılarak mühürlenir.
(5) Sertifikanın geçerlilik süresi 4 aydır. Raf ömrü 4 aydan kısa olan ürünler için sertifikanın geçerlilik süresi ürünün raf ömrü ile sınırlıdır.
(6) İhracatçı tarafından alıcı ülkenin Ekli Liste’de yer alan ifadelere ek bir bilgi talebinde bulunması durumunda; mevzuat hükümlerine aykırı olmamak şartıyla Ekli Liste’ye bilgi ilave edilebilir.
(7) Sertifika, Türkçe/İngilizce dillerinde düzenlenir. Sertifikanın ihracatçı ya da alıcı ülke tarafından farklı bir dilde düzenlenmesinin talep edilmesi durumunda; düzenlenen mevcut sertifikanın istenen dilde noter onaylı yeminli tercümesi üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından yaptırılır.
(8) Alıcı ülke tarafından talep edilmesi ve üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından İhracat Beyannamesi’nde belirtilmesi durumunda; laboratuvar tarafından düzenlenen muayene ve analiz raporunun aslı veya onaylı kopyası Sertifika’ya eklenebilir.
(9) Sertifika’nın zayi olması durumunda, ülke genelinde yayım yapan gazetelerden birine zayi ilanı verilmek suretiyle Sertifika’nın geçersizliği ilan edildikten sonra gazete ilanı bir dilekçeye eklenerek, il/ilçe müdürlüğüne başvurulur. İl/ilçe müdürlüğü tarafından söz konusu sertifikadaki bilgiler esas alınarak Sertifika yeniden düzenlenir.
(10) Sertifika’nın okunamayacak şekilde tahrip olması durumunda, tahrip olmuş belgenin aslı bir dilekçeye eklenerek, il/ilçe müdürlüğüne başvurulur. Söz konusu Sertifika’daki bilgiler esas alınarak Sertifika yeniden düzenlenir. Daha önce düzenlenen Sertifika nüshaları iptal edilerek il/ilçe müdürlüğünce muhafaza edilir.
(11) Sertifikada yer alan bilgilerden “Gideceği Yer ve Ülke”, “Alıcının Adı ve Adresi”,”Nakil Aracı”, “Çıkış Gümrüğü” bilgilerinde değişiklik yapılabilir, bu bilgiler haricinde değişiklik yapılmaz.
(12) Sertifikaların düzenleniş amacı dışında kullanılması veya sahte olarak düzenlenmesi ya da orijinal sertifika üzerinde tahrifat yapıldığının tespiti halinde sevkıyatın yapıldığı yer olaydan haberdar edilir ve ilgililer hakkında yasal işlem başlatılır.
Diğer Hükümler
(1) Alıcı ülke talebi doğrultusunda ürüne ait son tüketim tarihi, ürünün olması gereken raf ömründen daha kısa bir süre olarak belirlenmişse veya son tüketim tarihi belirtilmemişse; bu durum üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından il/ilçe müdürlüklerine ihracat aşamasında beyan edilir. Ürünün ihracattan geri dönmesi durumunda; ürünün olması gereken son tüketim tarihi ile ilgili üretici/ihracatçı veya temsilcisinin bu beyanı esas alınır.
(2) Türk Gıda/ Yem mevzuatına göre üretim teknolojisi ve/ veya ürün içeriği bakımından üretimine izin verilmeyen ancak alıcı ülke talebi ve/veya mevzuatı doğrultusunda üretilerek/ işlenerek ihraç edilmek istenen ürünlerin, üretiminden önce üreticisi/ihracatçısı tarafından il müdürlüğüne başvurularak bilgi verilir. İl Müdürlüğü konuyu değerlendirerek, ürünün ihraç kaydıyla üretilmesine/ işlenmesine müsaade eder.
Sağlık için tehlike oluşturanlar hariç, Türk Gıda/ Yem mevzuatına uygun olmayan ürünler;
Alıcı ülkenin mevzuatına uygun olması (alıcı ülke güncel mevzuatı Türkçe çevirisiyle ve varsa bu mevzuata ulaşılabilecek resmi internet adresiyle birlikte ihracatçı/ üretici firma tarafından il/ilçe müdürlüğüne sunulmalıdır) ya da
Alıcı ülkeye ürünle ilgili açıklamalar yapılması ve bahse konu ürünün alıcı ülke tarafından kabul edileceğine dair resmi yazının üretici/ ihracatçı firma veya temsilcisi tarafından beyan edilmesi (Ek 6) ve Taahhütname (Ek 3) verilmesi durumunda ihraç edilebilir.
Aynı hükümler Yedd-i Emindeki ürünler için de geçerlidir.
(3) İhracat aşamasında yapılan kontrollerde Türk gıda/ yem mevzuatına aykırı olduğu tespit edilen ve ihraç edilemeyen ürünler için 5996 sayılı Kanun kapsamında idari yaptırım uygulanır.
(4) Bakanlık, ihraç edilen ve ihracattan geri dönen ürünlerin giriş-çıkış gümrük kapılarını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile birlikte belirler.
(5) Bilimsel çalışma amacıyla ve/veya analiz numunesi olarak ülke dışına gönderilecek ürünlerin insan tüketiminde kullanılmayacağı Ekli Liste’de belirtilmek kaydıyla; ihracatçının beyanı esas alınarak Sertifika düzenlenir. Kayıt veya onay ile ilgili bilgilerin Beyanname ve Sertifika’da yer almasına gerek yoktur. Bu kapsamdaki ürünler 25 kg ya da 25 lt’den fazla olamaz. Bu durumda, Sertifika’da ihracatçı aynı zamanda üretici olarak gösterilebilir.
(6) Spor ve diğer faaliyetlerle yurtdışında ülkemizi temsil edecek kişi ve grupların tüketmek amacıyla götürecekleri birden fazla üretici tarafından üretilen gıda maddeleri için tek bir Sertifika düzenlenir. Bu durumda, Sertifika’da ihracatçı aynı zamanda üretici olarak gösterilebilir.
(7) Temsil ve fuar gibi yurt dışı organizasyonlarda ülkemizi temsilen teşhir edilmek/sergilenmek üzere gönderilecek birden fazla üretici tarafından üretilen en fazla 500 kg ya da 500 litre ürün için tek bir Sertifika düzenlenir. Bu durumda, Sertifika’da ihracatçı aynı zamanda üretici olarak gösterilebilir.
(8) Ticarete konu olmayan bireysel kullanım amaçlı yolcu beraberindeki ürünler ile kargo/ posta yoluyla son tüketiciye teslim edilecek ürünlere Sertifika düzenlenmez. Talep edilmesi durumunda ticarete konu olmayan ürünlere sertifika düzenlenmesine gerek olmadığına dair yazı verilebilir.
(9) Organik ürün ihracatında, Türk gıda/yem mevzuatı hükümleri yanında organik ürünlerle ilgili mevzuat çerçevesinde işlemler yürütülür.
(10) Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) ve ürünlerin ihracat işlemlerinde Biyogüvenlik Mevzuatı ve Biyogüvenlik Kurulu kararları doğrultusunda işlem yürütülür.